Sáng ngày 19/8/2025, tại trụ sở Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, Phó Cục trưởng Lê Minh Đạo đã chủ trì cuộc họp lấy ý kiến đối với dự thảo sửa đổi toàn diện Phụ lục VI Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm do tàu gây ra (MARPOL). Cuộc họp có sự tham gia của đại diện các tổ chức giúp việc Cục (Phòng Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phòng Hợp tác quốc tế - IMO, Phòng Pháp chế, Thanh tra), Cục Đăng kiểm Việt Nam, Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC), Tổng công ty vận tải thủy Petrolimex cùng một số doanh nghiệp vận tải biển.
Phụ lục VI Công ước MARPOL là văn kiện pháp lý quốc tế quan trọng, quy định các tiêu chuẩn toàn cầu nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí từ tàu biển, bao gồm giới hạn khí thải oxit lưu huỳnh (SOx), oxit nitơ (NOx) và yêu cầu về hiệu quả năng lượng tàu thuyền. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng nghiêm trọng, Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) đã xây dựng dự thảo sửa đổi toàn diện Phụ lục VI, bổ sung các quy định về chỉ số cường độ phát thải khí nhà kính của nhiên liệu (GHG fuel intensity - GFI), cơ chế định giá carbon và Quỹ Net-Zero nhằm hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
Tại kỳ họp bất thường MEPC/ES.2 dự kiến tổ chức vào tháng 10/2025 tại London (Vương quốc Anh), IMO sẽ xem xét việc thông qua dự thảo này. Nếu được thông qua, các sửa đổi sẽ bắt đầu có hiệu lực từ giai đoạn 2027–2028 và tác động trực tiếp đến đội tàu Việt Nam.
Tại cuộc họp, Phòng Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã báo cáo khái quát nội dung dự thảo sửa đổi, đồng thời phân tích sơ bộ những tác động có thể phát sinh đối với đội tàu quốc gia, đặc biệt liên quan đến chi phí tuân thủ, đầu tư nâng cấp công nghệ và áp lực cạnh tranh quốc tế.
Các đại biểu tham dự, bao gồm đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, Hiệp hội Chủ tàu, VIMC và Petrolimex, đã đóng góp nhiều ý kiến thực tiễn. Nhiều doanh nghiệp bày tỏ quan ngại rằng việc áp dụng các chỉ số CII, GFI và cơ chế định giá carbon sẽ làm gia tăng đáng kể chi phí vận hành. Tuy nhiên, nếu không tham gia và tuân thủ, đội tàu Việt Nam có nguy cơ bị hạn chế hoạt động tại các cảng quốc tế lớn, đặc biệt tại các thị trường trọng điểm như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Đại diện Tổng công ty vận tải thủy Petrolimex cho biết, đội tàu viễn dương của doanh nghiệp hiện có tuổi bình quân khoảng 19 năm và đang được xếp hạng CII mức D hoặc E. Việc áp dụng các quy định mới chắc chắn sẽ tạo áp lực chi phí, song doanh nghiệp cũng đã có kế hoạch đổi mới đội tàu đến năm 2030.
Đại diện VIMC nhấn mạnh rằng dù Việt Nam tham gia hay không, doanh nghiệp vẫn chịu ảnh hưởng do các thị trường lớn đều đã chấp thuận dự thảo sửa đổi. Do đó, việc chủ động chuẩn bị là cần thiết để duy trì vị thế cạnh tranh.
Kết luận cuộc họp, Phó Cục trưởng Lê Minh Đạo khẳng định việc xem xét, quyết định bỏ phiếu thông qua sửa đổi Phụ lục VI cần tuân thủ đúng quy định của Luật Điều ước quốc tế 2016, bảo đảm hài hòa lợi ích quốc gia, quyền lợi của đội tàu Việt Nam, đồng thời phù hợp với cam kết của Việt Nam tại COP26, là bước đi quan trọng để thể hiện trách nhiệm quốc tế trong ứng phó biến đổi khí hậu. Phó Cục trưởng Lê Minh Đạo giao các tổ chức giúp việc tham mưu xây dựng báo cáo trình Bộ Xây dựng, trong đó, đánh giá toàn diện các tác động chính trị, quốc phòng - an ninh, kinh tế xã hội của dự thảo sửa đổi Phụ lục VI Công ước MARPOL đối với Việt Nam, làm cơ sở cho cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; đồng thời, trong quá trình hoàn thiện báo cáo, các cơ quan chuyên môn, hiệp hội và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, đảm bảo việc xây dựng báo cáo toàn diện, phản ánh đầy đủ các tác động cũng như giải pháp tuân thủ, phục vụ quá trình chuẩn bị của Việt Nam trước kỳ họp MEPC/ES.2.
Cuộc họp này không chỉ là bước chuẩn bị kỹ lưỡng về chuyên môn, pháp lý và đối ngoại cho việc tham dự MEPC/ES.2, mà còn khẳng định sự chủ động và trách nhiệm của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam trong tiến trình giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực hàng hải./.
Một số hình ảnh cuộc họp:
Toàn cảnh cuộc họp
Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và ĐƯờng thủy Việt Nam Lê Minh Đạo chủ trì Cuộc họp
Đại diện doanh nghiệp phát biểu ý kiến tại cuộc họp
